Vải dệt kim ngày nay đã trở nên phổ biến trong ngành thời trang và dệt may. Mặc dù vậy, không phải ai cũng hiểu rõ về những đặc tính cơ bản của loại vải này. Vì vậy, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá loại vải này và đi sâu hơn vào các loại vải áp dụng kỹ thuật dệt kim, để bạn có thêm kiến thức, sự tự tin khi làm việc trong ngành may mặc.
Vải dệt kim là gì?
Vải dệt kim là vải được tạo thành bởi sự liên kết một hệ thống các vòng sợi với nhau theo một cấu trúc nhất định. Các vòng sợi liên kết với nhau theo hướng dọc và hướng ngang nhờ một hệ thống kim dệt. Các vòng sợi mới được lồng qua các vòng sợi cũ và cứ tiếp tục quá trình như vậy để tạo thành vải.
Đặc điểm: Do cấu tạo bởi các vòng sợi nên vải dệt kim thường có độ xốp, mềm mại, độ thoáng khí và độ co giãn đàn hồi tốt hơn so với các loại vải dệt thoi dệt từ cùng loại sợi.
Cách dệt này khác với cách dệt con thoi truyền thống, giúp cho bề mặt vải nhìn mềm mại và linh hoạt hơn.
>>> Xem thêm bài viết liên quan:
Vải dệt thoi là gì? – 3 Kiểu dệt thoi phổ biến mà bạn nên biết
Phân biệt vải dệt thoi và dệt kim
Cách dệt vải
Căn cứ vào phương pháp liên kết giữa các vòng sợi, mà người ta phân biệt vải dệt kim thành 2 nhóm lớn:
Vải dệt kim đan ngang (weft knitting)
Theo hướng hàng vòng, mỗi hàng vòng thường do một sợi tạo nên. Trong quá trình dệt các vòng sợi tạo thành nối tiếp với nhau lần lượt từ vòng vợi này sang vòng sợi khác
Vải đan ngang có đặc điểm là mỗi hàng vòng do một sợi tạo nên, vòng nọ nối tiếp vòng kia
Vải dệt kim đan dọc (Warp knitting)
Các vòng sợi được liên kết nối liền với nhau theo hướng dọc hoặc hướng chéo. Mỗi vòng sợi của vải dệt kim đan dọc thường tạo thành bởi một sợi riêng biệt, mỗi hàng vòng do nhiều hệ sợi tạo thành. Tất cả các vòng sợi trong một hàng vòng đều được cùng một lúc được tạo thành trong quá trình dệt.
Vải đan dọc có đặc điểm là một hàng vòng do cả một hệ sợi tạo nên. Trên một hàng mỗi sợi chỉ tạo thành một vòng sợi
Nguồn gốc
Vải dệt kim là loại vải có nguồn gốc từ rất lâu đời. Theo các ghi chép lịch sử, những hiện vật có dấu hiệu của kỹ thuật dệt kim đã được tìm thấy từ thế kỷ 11 ở Ai Cập. Tuy nhiên, các nhà khoa học cho rằng kỹ thuật dệt kim đã có thể có nguồn gốc lâu đời hơn nữa.
Các món đồ có cách làm giống với vải dệt kim hiện nay được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới, bao gồm các loại tất đan của người Romano hay Ai Cập; các loại trang phục khác như mũ hay khăn, khố,…
Theo các nhà khoa học, nguồn gốc của vải dệt kim được cho là xuất hiện từ các nước Trung Đông. Từ đây, nó được truyền bá sang các nước khác thông qua con đường tơ lụa. Sau đó,nó du nhập vào châu Âu và trở nên phổ biến ở đây vào thế kỷ 16.
Vào thế kỷ 18, máy dệt kim được phát minh đã giúp cho việc sản xuất vải dệt kim trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn. Nhờ đó, vải dệt kim trở nên phổ biến hơn nữa và được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là trong ngành may mặc.
Tính chất cơ bản của vải dệt kim
Tính đàn hồi
Khi kéo vải theo hướng hàng vòng ( ngang) vải có độ co giãn lớn, khi cắt lực kéo, vải sẽ trở về hình dạng ban đầu. Nếu nguyên liệu sợi có tính đàn hồi cao thì độ co giãn của vải càng lớn. Do đó vải dệt kim ở Việt Nam thường có tên gọi là vải thun.
Tính tuột vòng
Nếu cắt một miếng vải sau khi nhặt sạch các đầu sợi, ta bắt một mối nối sợi, bắt đầu lực kéo với một lực căng vừa phải sẽ xảy ra hiện tượng các vòng sợi bị kéo tuột ra khỏi vải.
Đây là một đặc trưng cơ bản của vải dệt kim. Nếu có sự cố bất thường nào đấy làm cho vải bị thủng, không chỉ các vòng sợi trong 1 hàng mà các vòng sợi ở trên cột vòng lân cận cũng có xu hướng tuột khỏi vải.
Vì vậy trong sản xuất, nếu để vải dệt kim bị thủng thì được coi như là phế phẩm (Bắt buộc thay chi tiết).
Tính quăn mép và cuộn ống
Không phải mọi loại vải dệt kim đều có tính chất quăn mép. Đặc điểm này thường xuất hiện rõ nhất ở mặt vải phía sau.
Các loại vải kép, có hai mặt vải tương đồng, ít khi gặp hiện tượng quăn mép. Tính chất này được tạo ra bởi sức căng biến dạng đàn hồi của sợi vải.
Tính chất co giãn của sợi
Trên vải dệt kim, tính co giãn của sợi thường rõ ràng hơn so với vải dệt thoi. Hiện tượng này thường xảy ra nhiều và có thể gây ra các lỗi cấu trúc trên vải, khó khắc phục. Nguyên nhân của hiện tượng này bao gồm:
+ Trở lực chống lại sự co giãn của sợi trên vải.
+ Xác suất cao về sự rối trong quá trình sử dụng vải, dẫn đến sự co giãn của sợi.
Tính chất khác
Các tính chất nhiệt và điện của vải dệt kim đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực dệt may. Những đặc tính này dựa vào loại nguyên liệu và cấu trúc của vải, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sản xuất cũng như trải nghiệm sử dụng sản phẩm.
Thường thì, vải dệt kim thường được kết hợp với các loại vải khác để cải thiện tính cách nhiệt và tính cách điện.
Các loại sợi được dùng để dệt kim
Có nhiều loại sợi được dùng để dệt kim, bao gồm:
+ Sợi tự nhiên: Sợi tự nhiên là loại sợi được lấy từ nguồn gốc tự nhiên, bao gồm sợi tre, sợi bông, sợi len, sợi lụa, sợi dứa…
+ Sợi tổng hợp: Sợi tổng hợp là loại sợi được tổng hợp từ các nguyên liệu hóa học, bao gồm sợi polyester, sợi nylon,…
+ Sợi pha: Sợi pha là loại sợi được pha trộn giữa sợi tự nhiên và sợi tổng hợp như Bamboo pha Poly, Cotton Poly,…
Ưu – nhược điểm của vải dệt kim
Ưu điểm
Vải dệt kim có nhiều ưu điểm nổi bật, khiến nó trở thành một trong những loại vải phổ biến nhất trên thế giới. Với những ưu điểm sau:
+ Độ co giãn cao: Vải có độ co giãn cao, giúp người mặc cảm thấy thoải mái, dễ chịu.
+ Mềm mại, thoáng khí: Vải có bề mặt mềm mại, thoáng khí, giúp thấm hút mồ hôi tốt.
+ Dễ dàng vệ sinh, bảo quản: Vải dễ dàng giặt sạch, không bị nhăn và co rút.
+ Phối màu và in hoa văn đa dạng: Vải có thể được phối màu và in hoa văn đa dạng, tạo nên những sản phẩm thời trang bắt mắt.
Nhược điểm
Ngoài những ưu điểm nổi bật, vải dệt kim cũng có một số nhược điểm nhất định, bao gồm:
+ Mất form dáng nhanh nếu giặt ủi không đúng cách: Vải có cấu trúc dạng vòng tròn, do đó, nếu giặt ủi không đúng cách, vải có thể bị giãn ra và mất form dáng.
+ Dễ bị rách nếu sử dụng không cẩn thận: Vải có độ co giãn cao, do đó, nếu sử dụng không cẩn thận, vải có thể bị rách.
Để khắc phục những nhược điểm này, cần lưu ý những điều sau khi giặt ủi và sử dụng:
+ Giặt ủi vải dệt kim bằng tay hoặc máy giặt ở chế độ nhẹ nhàng.
+ Không vắt quá mạnh khi giặt
+ Phơi vải ở nơi thoáng mát.
Với những lưu ý trên, bạn có thể giúp vải dệt kim giữ được độ bền và form dáng lâu dài.
Phân loại các loại vải dệt kim
Dựa trên phương pháp dệt, vải dệt kim được chia thành hai loại chính là vải dệt kim thớ ngang và vải dệt kim thớ dọc.
Vải dệt kim đan ngang
Vải dệt kim thớ ngang được dệt từ các sợi được đan xen nhau theo chiều ngang. Loại vải này có hai mặt giống nhau, không có mặt trái, mặt phải.
Các loại vải dệt kim đan ngang phổ biến bao gồm:
+ Interlock: Loại vải này có bề mặt trơn mịn, không bị quăn mép, có độ co giãn tốt. Interlock thường được sử dụng để may áo thun, quần áo thể thao, đồ lót,…
+ Rib: Loại vải này có bề mặt có các đường gân chạy song song, có độ dày cao, co giãn tốt, không bị quăn mép. Rib thường được sử dụng để may áo thun, áo khoác, quần áo thể thao,…
+ Single Jersey: Loại vải này có bề mặt có các lỗ tròn, có độ dày vừa phải, co giãn tốt, dễ bị quăn mép. Single Jersey thường được sử dụng để may áo thun, đồ lót,…
Vải dệt kim đan dọc
Vải dệt kim thớ dọc được dệt từ các sợi được đan xen nhau theo chiều dọc. Loại vải này có hai mặt khác nhau, có mặt trái, mặt phải.
Các loại vải dệt kim thớ dọc phổ biến bao gồm:
+ Tricot: Loại vải này có bề mặt mềm mại, có độ co giãn cao, không bị quăn mép. Tricot thường được sử dụng để may áo thun, đồ lót, đồ bơi,…
+ Milan: Loại vải này có bề mặt có các đường gân chạy chéo, có độ dày vừa phải, co giãn tốt, không bị quăn mép. Milan thường được sử dụng để may áo thun, áo khoác, đồ lót,…
+ Raschel: Loại vải này có bề mặt có các lỗ lưới thưa, có độ thông thoáng cao, không co giãn. Raschel thường được sử dụng để may đồ lót, đồ bơi, chăn ga gối đệm,…
Ứng dụng của vải dệt kim trong ngành may mặc
Vải dệt kim là loại vải được tạo ra từ các sợi được nối lại với nhau bằng kim và móc. Vải có nhiều ưu điểm như mềm mại, co giãn tốt, thoáng khí, dễ giặt, dễ bảo quản. Chính vì vậy, loại vải này được ứng dụng rất phổ biến trong ngành may mặc.
Kết luận
Trên đây là những chia sẻ của Greenyarn về chất liệu vải dệt kim. Là một trong những chất liệu có tính ứng dụng cao, đẹp, thoáng mát, các bạn có thể chọn mua những trang phục làm từ vải dệt kim để mặc trong những ngày sắp tới.
Nếu bạn đang tìm kiếm những chất liệu vải sinh thái, tự nhiên, hãy tham khảo các sản phẩm của thương hiệu Bảo Lân Textiles. Bảo Lân Textiles là một thương hiệu dệt may uy tín, chuyên cung cấp các sản phẩm vải dệt kim chất lượng cao, được làm từ các nguyên liệu tự nhiên, thân thiện với môi trường:
+ Vải dứa: Vải dứa được làm từ sợi từ lá dứa (PALF), có nhiều ưu điểm chất liệu tự nhiên như tính khảng khuẩn, khử mùi, độ bền, chống UV,…
+ Vải bamboo: Vải bamboo được làm từ sợi tre, có nhiều ưu điểm vượt trội như mềm mại, thoáng mát, thấm hút mồ hôi tốt, kháng khuẩn, chống tia UV,…
+ Vải Organic cotton: Vải Organic cotton được làm từ sợi bông hữu cơ, có đặc tính mềm mại, thấm hút mồ hôi tốt, co giãn nhẹ,…
Với những ưu điểm vượt trội của mình, các sản phẩm vải Eco của Bảo Lân Textiles chắc chắn sẽ mang đến cho bạn những trải nghiệm tuyệt vời. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn và đặt mua sản phẩm nhé!
Bài viết được tham khảo từ dlib.hust.edu.vn và chuyên viên Bảo Lân biên soạn
>>> Xem thêm các bài viết liên quan:
Top các loại Vải cao cấp từ thiên nhiên